Podatek od spadków i darowizn - zmiany z dnia 25 lipca 2025 r.

Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom społecznym ustawodawca ustawą o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn z dnia 25 lipca 2025 r. (Dz.U. z dnia 5 sierpnia 2025 r., Poz. 1064) dokonał kolejnej nowelizacji przepisów prawa, które weszły w życie z dniem 20 sierpnia 2025 r.

Celem zmian, zgodnie z uzasadnieniem projektu, jest:

zniwelowanie istotnego wzrostu biurokratycznych obowiązków po stronie podatnika, jak i kosztów po stronie organów podatkowych,
uproszczenie rozliczania podatku w przypadku nabycia prawa majątkowego polegającego na obowiązku świadczeń powtarzających się (np. renty) na rzecz nabywcy,
ułatwienie i przyspieszenie obrotu majątkiem nabytym tytułem spadku lub w inny nieodpłatny sposób, objęty zakresem ustawy, w formie aktu notarialnego lub od osób z kręgu najbliższej rodziny.

Rozliczanie podatku w przypadku nabycia prawa majątkowego polegającego na obowiązku świadczeń powtarzających się na rzecz nabywcy

Nowelizacja znosi konieczność składania comiesięcznych zeznań podatkowych w przypadku podatników, którzy nabyli prawo majątkowe polegające na obowiązku świadczeń powtarzających się.

Dodany do art. 6 nowy ust. 1b wskazuje moment powstania obowiązku podatkowego:

„1b. Jeżeli przedmiotem nabycia jest prawo majątkowe polegające na obowiązku świadczeń powtarzających się na rzecz nabywcy tego prawa, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą:

1) ustanowienia tych świadczeń – w przypadku gdy wartość świadczeń powtarzających się za cały okres trwania obowiązku tych świadczeń:

a) jest ustalona na dzień ich ustanowienia albo

b) została uprawdopodobniona zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 2;

2) wykonania poszczególnych świadczeń – w przypadkach innych niż określone w pkt 1.”.

Zmiana ustawy o podatku od spadków i darowizn z dnia 25 lipca 2025 r. wprowadziła nowe brzmienie art. 12, a tym samym jasne i przejrzyste zasady oraz doprecyzowanie wyceny świadczeń powtarzających się:

„ Art. 12. 1. Przy ustalaniu wartości prawa majątkowego polegającego na obowiązku świadczeń powtarzających się na rzecz nabywcy tego prawa przyjmuje się:

1) łączną wartość świadczeń powtarzających się za okres, na jaki zostały ustanowione, a jeżeli zostały ustanowione na czas nieokreślony – za okres 10 lat, w przypadku gdy wartość świadczeń powtarzających się jest ustalona na dzień ich ustanowienia za cały okres trwania obowiązku tych świadczeń;

2) łączną uprawdopodobnioną wartość świadczeń powtarzających się za okres, na jaki zostały ustanowione, a jeżeli zostały ustanowione na czas nieokreślony – za okres 10 lat, w przypadku gdy wartość świadczeń powtarzających się nie jest ustalona na dzień ich ustanowienia za cały okres trwania obowiązku tych świadczeń, a naczelnik urzędu skarbowego, za zgodą podatnika, uprawdopodobni ich wartość;

3) wartość poszczególnych świadczeń w przypadkach innych niż określone w pkt 1 i 2.

2. Do obliczenia wartości prawa użytkowania i służebności przepis ust. 1 pkt 1 stosuje się odpowiednio, przy czym ich roczną wartość ustala się w wysokości 4 % wartości rzeczy oddanej w użytkowanie lub obciążonej służebnością.”

Z kolei, art. 18 ust. 3 nowelizacji wskazuje, iż:

„3. W przypadkach określonych w art. 12 ust. 1 pkt 2 i 3 notariusz nie oblicza ani nie pobiera podatku.”

Kontakt: spadki Katowice, dobry prawnik od spadków Katowice

Obrót majątkiem nabytym tytułem spadku lub w inny nieodpłatny sposób, objęty zakresem ustawy, w formie aktu notarialnego lub od osób z kręgu najbliższej rodziny.

Nowelizacja wprowadziła swoistego rodzaju ułatwienie dla osób dziedziczących, obdarowanych oraz notariuszy, dzięki któremu czynności notarialne mogą być przeprowadzane szybciej, sprawniej oraz bez zbędnej biurokracji.

Mianowicie, art. 19 ust. 6 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z dnia 12 grudnia 2024 r., Poz. Poz. 1837 z późn. zm.) przewiduje, że jeżeli przedmiotem aktu notarialnego, który ma być sporządzony, lub dokumentu, co do którego notariusz ma uwierzytelnić podpis, ma być zbycie praw do spadku albo zbycie lub obciążenie rzeczy lub praw majątkowych uzyskanych tytułem, określonym w art. 1, notariusz może dokonać tych czynności:

tylko za uprzednią pisemną zgodą naczelnika urzędu skarbowego
albo po przedstawieniu zaświadczenia wydanego przez naczelnika urzędu skarbowego potwierdzającego, że:
nabycie jest zwolnione od podatku,
należny podatek został zapłacony
albo zobowiązanie podatkowe wygasło wskutek przedawnienia.

Wspomniane wyżej usprawnienie i ułatwienie dokonywania czynności notarialnych przyniosła zmiana art. 19 ust. 7 ustawy o podatku od spadków i darowizn z dnia 25 lipca 2025 r., która przewiduje, iż przepisu ust. 6 art. 19 nie stosuje się, gdy nabycie zbywanych lub obciążanych rzeczy lub praw majątkowych nastąpiło na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego lub było zwolnione od podatku na podstawie art. 4a.

Należy dodać, że w omawianej nowelizacji, art. 3 wskazuje, iż przepis art. 19 ust. 7 ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, stosuje się do zbywanych lub obciążanych rzeczy lub praw majątkowych nabytych po dniu 31 grudnia 2006 r.

Jeżeli potrzebujesz porady prawnej w kwestiach szczegółowych dotyczących podatku od spadków i darowizn skontaktuj się: dobry prawnik od spadków Katowice, spadki Katowice.